“Trước đây, EVN công khai giá thành điện chỉ là tính toán của EVN, nhưng nay có kết quả kiểm toán, Bộ Công Thương tới đây sẽ công bố công khai toàn bộ hoạt động giá thành và kiểm toán của EVN thì sẽ rõ lỗ lãi" - Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã khẳng định điều này với báo chí bên hành lang Quốc hội sáng 7.11.
Thưa Phó Thủ tướng, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đang đề nghị tăng giá điện để giải quyết gánh nặng nợ. Chính phủ xem xét kiến nghị của EVN như thế nào?
- Tới đây, Bộ Công Thương sẽ công bố công khai toàn bộ hoạt động giá thành và kiểm toán của EVN thì sẽ rõ, lỗ lãi thế nào, giá thành là bao nhiêu. Việc đề xuất tăng giá bao nhiêu là việc của DN, họ căn cứ trên cơ sở cân đối tài chính của họ. Hiện đầu tư cho điện còn rất lớn. Cân đối vốn cho các nhà máy đang xây dựng dở dang cũng rất khó khăn và vì thế đe dọa đến tình trạng cấp điện của những năm tiếp theo.
Không tăng giá điện trong tháng 11. Ảnh: Giang Huy
Tuy nhiên mỗi lần điều chỉnh giá điện đều phải có xem xét, quyết định của các bộ ngành liên quan, những trường hợp đặc biệt phải Thủ tướng quyết định. Cho nên quyết định lúc nào sẽ theo từng trường hợp cụ thể chứ không phải mong muốn tăng mấy lần là có thể thực hiện được.
Nhưng để số lỗ lớn như vậy kéo dài quá lâu sẽ gây ra sức ép rất lớn, các tổ chức tài chính quốc tế hay trong nước sẽ không dám cho EVN vay vốn?
- Cái đó là rất đúng, chính vì vậy trong tái cơ cấu đầu tư, tái cơ cấu doanh nghiệp (DN) tới đây sẽ phải làm rất mạnh trong khu vực ngành điện. Thứ nhất, trong tái cơ cấu đầu tư, việc thu hút vốn đầu tư tư nhân phải làm mạnh nữa vì tỉ lệ giờ vẫn còn thấp, EVN giờ vẫn chiếm khoảng 64% hệ thống mà tăng trưởng của điện yêu cầu mỗi năm phải từ 4.000-4.800MW/năm. Tương đương với nhu cầu vốn đầu tư cho riêng phần nguồn điện đã chiếm khoảng 8 tỉ USD. Với 8 tỉ USD đấy nếu mình chỉ nhìn vào khả năng cân đối các DN nhà nước thì không thể đủ được.
Thứ hai, là tái cơ cấu về doanh nghiệp, Thủ tướng đã ra quyết định trước mắt phải thành lập 3 TCty phát điện trong EVN. Sau này khi nó đã hoạt động ổn định rồi thì phát triển thêm thị trường điện nữa và sẽ tiến hành cổ phần hóa để đưa ra cạnh tranh, thu hút vốn. Thứ ba là cải cách về hệ thống giá điện. Đấy là ba mục tiêu đưa ra và phải làm từng bước. Nếu như nền kinh tế ổn định thì việc điều chỉnh sẽ tốt hơn, nếu nền kinh tế gặp khó khăn thì mình phải đi từng bước. Nếu phải đi từng bước thì mình sẽ gặp khó khăn tức là khả năng vay nợ của các tổ chức tài chính quốc tế sẽ gặp khó khăn hơn, thì mình sẽ phải có cách để giải quyết việc đấy.
Thưa Phó Thủ tướng, Quyết định 24 có hiệu lực rồi, nhưng từ tháng 3 đến nay EVN vẫn chưa thể tăng giá điện theo lộ trình đã dự kiến. Vậy trong tháng 11 hoặc tháng 12, giá điện liệu có biến động?
- Như tôi đã nói, Quyết định 24 đã ra rồi, mình điều hành theo hướng đưa giá điện dần dần tiệm cận với giá thị trường và đồng thời với việc là phải hình thành thị trường điện cạnh tranh, ít nhất đầu tiên ở khâu phát điện. Mục tiêu của ta là để đạt được tính hiệu quả chung của hệ thống.
Trường hợp này nếu bình thường thì EVN đã được quyết định rồi, nhưng do nền kinh tế năm nay chúng ta phải kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô đồng thời bảo đảm an sinh xã hội, Thủ tướng đã quyết định trong tháng 11 này sẽ không điều chỉnh.
Trước mắt, theo Quyết định 24, Bộ Công thương phải công khai hóa kết quả kiểm toán cũng như tính giá thành của EVN để cho xã hội được biết là doanh nghiệp đó đã có cơ quan kiểm toán độc lập chưa, các bộ ngành đã xem xét chưa và giá ấy có chuẩn hay không. Việc ấy là cần phải làm đầu tiên theo Quyết định 24, chưa làm việc ấy thì điều chỉnh giá điện là không hợp lý.
- Xin cảm ơn Phó Thủ tướng.
Theo Laodong.com.vn