Họp báo công bố kết quả kiểm toán năm 2014 về niên độ ngân sách 2013

Theo ông Đào Văn Dũng, năm 2014, KTNN đã tiến hành kiểm toán báo cáo quyết toán của 14 Bộ, cơ quan Trung ương; 35 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; 37 dự án đầu tư, chương trình, dự án quốc gia; 21 chuyên đề; 40 đầu mối thuộc lĩnh vực doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) và các tổ chức tài chính ngân hàng; 41 đầu mối thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh, các cơ quan đảng; 02 cuộc kiểm toán hoạt động và kiểm toán Báo cáo quyết toán NSNN năm 2013 tại Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Kết quả kiểm toán quyết toán NSNN năm 2013 cho thấy, về cơ bản, công tác hạch toán kế toán, quyết toán NSNN năm 2013 của các Bộ, ngành và địa phương được thực hiện tốt hơn các năm trước đây; Công tác quyết toán NSNN đã bảo đảm quy trình, thủ tục, nguyên tắc theo quy định của pháp luật. Đặc biệt, nhiệm vụ thu, chi NSNN đạt kết quả quan trọng, thể hiện nỗ lực của các Bộ, ngành, địa phương trong công tác quản lý thu, chi ngân sách. Theo đó: Tổng thu NSNN đạt 1.084.064 tỷ đồng; Tổng chi đạt NSNN 1.277.710 tỷ đồng; bội chi NSNN là 236.769 tỷ đồng, bằng 6,6% GDP (GDP năm 2013 là 3.584.262 tỷ đồng), tăng 1,3% so với Nghị quyết của Quốc hội.

Với kết quả thực hiện dự toán thu, chi, bội chi như trên, tính đến ngày 31/12/2013, tổng dư nợ công là 1.954.261 tỷ đồng, bằng 54,5% GDP, bao gồm: Nợ Chính phủ 1.528.131 tỷ đồng (nợ nước ngoài 763.198tỷ đồng, nợ trong nước 764.933 tỷ đồng), chiếm 78,2%; nợ được Chính phủ bảo lãnh 396.114 tỷ đồng, chiếm 20,3%; nợ chính quyền địa phương 30.016 tỷ đồng, chiếm 1,5%. Dư nợ nước ngoài của quốc gia đến 31/12/2013 là 1.336.194 tỷ đồng.

Báo cáo kiểm toán của KTNN cho thấy: Năm 2013 là năm kinh tế trong nước tiếp tục gặp nhiều khó khăn, nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương và sự nỗ lực phấn đấu của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân, nền kinh tế đã có những chuyển biến tích cực. Thu ngân sách vượt 1,5% dự toán, trong đó một số khoản thu chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu NSNN từ doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; Khu vực sản xuất, kinh doanh, dịch vụ ngoài quốc doanh đều có xu hướng tăng; Các Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương đã triển khai phân bổ và giao kế hoạch vốn đầu tư năm 2013 cho các đơn vị cơ bản theo đúng Nghị quyết của Quốc hội và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; Việc sử dụng nguồn tăng bội chi, giảm chi NSTW và dự phòng ngân sách cơ bản phù hợp quy định; Tổng chi chuyển nguồn và chuyển nguồn của những nhiệm vụ chậm triển khai đều giảm cả về số tuyệt đối và tương đối so với năm 2012; Tình trạng sử dụng kinh phí NSNN chưa phù hợp với tiêu chuẩn, định mức của Nhà nước tại các Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương đã dần được khắc phục. Các đơn vị đã triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, tuân thủ Luật NSNN, Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Luật Phòng, Chống tham nhũng...

Tuy nhiên, bên cạnh những chuyển biến tích cực, báo cáo cũng nêu rõ những hạn chế trong công tác quản lý, sử dụng, quyết toán NSNN. Cụ thể:

Trong quản lý thu NSNN: Việc hạch toán và kê khai thiếu doanh thu, xác định sai chi phí tính thuế, từ đó tính thiếu thuế GTGT và thuế TNDN phải nộp, lợi nhuận còn lại phải nộp NSNN… vẫn diễn ra tại các doanh nghiệp, đơn vị được kiểm toán; Tình trạng thất thu về thuế, phí, lệ phí và thu khác NSNN tại các đơn vị hành chính sự nghiệp thuộc Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương chưa khắc phục được nhiều… Việc thực hiện quy định về phí, lệ phí tại các cơ sở đào tạo, khám chữa bệnh công lập chưa có chuyển biến tích cực như: Thu vượt học phí, viện phí, các khoản lệ phí và thu một số khoản chưa có trong quy định; Chưa nộp kịp thời hoặc chưa đầy đủ vào KBNN các khoản phí, lệ phí đã thu. Công tác quản lý thuế còn hạn chế, nợ thuế do ngành Thuế và Hải quan quản lý tăng so với năm trước…

Về quản lý chi NSNN: Một số địa phương hụt thu nhưng không rà soát, cắt giảm nhiệm vụ chi theo quy định; Chưa quán triệt, thực hiện tốt chủ trương thực hành tiết kiệm trong mua sắm tài sản; Một số địa phương sử dụng sai nguồn kinh phí và không còn kết dư ngân sách, dẫn đến một số nhiệm vụ chi theo quy định được chuyển nguồn nhưng thực chất không có nguồn đảm bảo để chuyển nguồn; Tình trạng chi không đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức còn xảy ra phổ biến tại hầu hết các Bộ, cơ quan trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được kiểm toán…

Phó Tổng KTNN Cao Tấn Khổng trả lời các câu hỏi của phóng viên các cơ quan thông tấn báo chí

Về kết quả kiểm toán BCTC và các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn và tài sản nhà nước năm 2013 của 249 doanh nghiệp thuộc 38 Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước và 03 chuyên đề, KTNN đánh giá: Năm 2013, cơ bản các DNNN vẫn bảo toàn được vốn, tiếp tục đóng góp quan trọng vào phát triển và ổn định kinh tế vĩ mô (36/38 TĐ, TCT kinh doanh có lãi, 2 TCT kinh doanh lỗ), Tuy nhiên, nhiều TĐ, TCT quản lý nợ chưa chặt chẽ, dẫn đến nợ phải thu quá hạn, nợ khó đòi lớn; Một số đơn vị xóa nợ phải thu khi chưa đủ điều kiện, trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi không đúng quy định, chưa xây dựng và ban hành quy chế quản lý các khoản nợ phải thu; Nợ tạm ứng tồn đọng nhiều năm với số tiền lớn chưa được thu hồi; Nợ trong nội bộ một số TCT với số tiền lớn, kéo dài chưa được giải quyết dứt điểm; Một số TCT đầu tư tài sản sử dụng không hiệu quả gây lãng phí vốn, thua lỗ.

Bên cạnh một số TCT đầu tư tài chính có hiệu quả, còn nhiều TCT đầu tư không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp, nhiều doanh nghiệp có vốn góp của các TCT kinh doanh thua lỗ, mất vốn, phá sản, ngừng hoạt động hoặc làm thủ tục giải thể; Một số đơn vị trích dự phòng giảm giá đầu tư tài chính không đúng quy định, cho vay vốn không đúng chức năng, nhiệm vụ. Hầu hết TCT có hoạt động đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản còn dự án chậm tiến độ làm giảm hiệu quả đầu tư, một số dự án phải tạm dừng triển khai gây lãng phí vốn đầu tư…

Kết quả kiểm toán Ngân hàng Nhà nước (NHNN) - chuyên đề Huy động và sử dụng vốn tại các công ty cho thuê tài chính giai đoạn 2011-2013 cho thấy, các tổ chức tài chính, ngân hàng, bảo hiểm được kiểm toán cơ bản hoàn thành nhiệm vụ được giao, kinh doanh có lãi và đảm bảo các chỉ tiêu an toàn trong hoạt động. Tuy nhiên, bên cạnh những tín hiệu tốt, hoạt động ngân hàng vẫn đối mặt với nhiều thách thức như: Chất lượng tín dụng chưa thực sự được cải thiện; Tỷ lệ nợ xấu có dấu hiệu giảm nhưng vẫn ở mức cao, nợ xấu chưa được báo cáo, phân loại và đánh giá đầy đủ; NHNN chậm triển khai tái cấp vốn trên cơ sở trái phiếu chưa tổ chức hệ thống kiểm tra, soát xét dữ liệu về giao dịch trên thị trường liên ngân hàng, do các tổ chức tín dụng cung cấp, nên chưa đảm bảo số liệu tin cậy phục vụ điều hành chính sách tiền tệ; Một số nội dung cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng thực hiện chưa phù hợp.

Các doanh nghiệp bảo hiểm được kiểm toán đã quản lý và sử dụng tài sản, vốn nhà nước theo quy định; quản lý thu nhập, chi phí chặt chẽ, nhưng còn hạn chế trong một số khâu đối chiếu, xác nhận nợ và trích lập dự phòng nợ; trích lập các quỹ dự phòng nghiệp vụ; Đầu tư tài chính…

Từ kết quả kiểm toán, KTNN đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương, đơn vị được kiểm toán thực hiện nghiêm túc các kết luận, kiến nghị của KTNN trong năm 2014 đối với niên độ ngân sách 2013, trong đó: Xử lý tài chính 23.103,5 tỷ đồng (tăng thu 4.669,4 tỷ đồng; Giảm chi 7.460,6 tỷ đồng; Nợ đọng phát hiện tăng thêm 3.142,2 tỷ đồng; Nộp, hoàn trả và quản lý qua NSNN 7.799,5 tỷ đồng; Xử lý khác 31,8 tỷ đồng); Chỉ đạo các Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương rà soát để hủy bỏ hoặc thay thế, sửa đổi, bổ sung 110 văn bản không phù hợp với quy định chung của nhà nước.

Kiểm toán Nhà nước đề nghị Quốc hội xem xét, phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2013: Thu cân đối 1.084.064 tỷ đồng, chi cân đối 1.277.710 tỷ đồng, bội chi NSNN 236.769 tỷ đồng, bằng 6,6% GDP; Ban hành Nghị quyết để chỉ đạo các đơn vị thực hiện đầy đủ, kịp thời các kết luận, kiến nghị hợp lý của KTNN. Đối với nguồn vốn TPCP, KTNN đề nghị Quốc hội, UBTVQH nghiên cứu, xem xét việc bố trí vốn TPCP cần đầu tư vào những lĩnh vực phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội (giao thông, thủy lợi) để tập trung nguồn vốn, sớm phát huy hiệu quả sử dụng của dự án nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, phát triển sản xuất, tạo ra nhiều sản phẩm hàng hóa xã hội, tăng thu NSNN, sớm trả nợ và đầu tư cho các lĩnh vực khác; Xem xét để đưa nguồn TPCP vào cân đối ngân sách, tránh có quá nhiều hệ thống văn bản hướng dẫn quản lý sử dụng đối với từng nguồn vốn, trong khi mục tiêu sử dụng vốn đều cho mục đích đầu tư phát triển kinh tế - xã hội (đối với lĩnh vực đầu tư), nhằm quản lý một cách tập trung, thống nhất và tránh phân tán nguồn vốn.

Về kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán của KTNN, tính đến 31/3/2015 là 13.390 tỷ đồng, đạt 63,1% (13.390/21.206 tỷ đồng) tổng số kiến nghị, trong đó kiến nghị tăng thu, giảm chi NSNN là 5.561 tỷ đồng, đạt 66,2% (5.561/8.395 tỷ đồng). 41 văn bản đã và đang được Chính phủ, các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương thực hiện hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung theo kiến nghị của KTNN (03 nghị định, 12 thông tư, 9 quyết định, 15 công văn, 02 văn bản khác).

Tại cuộc họp báo, Phó Tổng KTNN Cao Tấn Khổng, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính và Ngân sách Quốc hội Đinh Văn Nhã và lãnh đạo một số đơn vị chức năng của KTNN đã trả lời, giải đáp toàn bộ các câu hỏi của phóng viên các cơ quan thông tấn, báo chí./.

Hà Linh